Sông Mê Kông là nguồn sống: Thủy điện Don Sahong phải bị hủy bỏ

Date: 
Tuesday, December 16, 2014
Pla Earn, a fish which has been disappeared from the Upper Mekong in Chiang Rai for years, can still be found in Southern Laos.
Photo by International Rivers

Mê Kông là dòng sông mẹ của tất cả các dòng sông, mang đến nguồn tài nguyên duy trì sự sống cho hàng triệu con người. Tuy nhiên, tương lai dòng sông và người dân trên lưu vực đang bị đe dọa. Chính phủ Lào lên kế hoạch xây dựng đập Don Sahong – con đập thứ hai được đề xuất trên dòng chính Hạ lưu vực Mê Kông – tại đường di cư chính quanh năm của các loài cá. Nếu dự án được tiến hành, Don Sahong sẽ chặn toàn bộ kênh Hou Sahong, đe dọa đường di cư của cá trong lưu vực, và ảnh hưởng sâu rộng đến an ninh lương thực và sinh kế của các nước Lào, Campuchia, Thái Lan và Việt Nam.

Vị trí dự kiến xây dựng đập Don Sahong thuộc khu vực đặc biệt của sông Mê Kông, là nơi trú ẩn của những cá thể Cá heo nước ngọt Irrawaddy cuối cùng còn sót lại cũng như di sản thác Khone Phapheng, và gần đó là khu bảo tồn Ramsar Quốc tế ở Hạ lưu thuộc Campuchia. Người dân và các sinh vật sống tại khu vực này và trên trên khắp lưu vực Mê Kông có mối liên quan mật thiết với dòng sông, cội nguồn của các giá trị đặc trưng và bề dầy lịch sử, đồng thời là nguồn thu nhập và an ninh lương thực.

Từ Tháng 9 năm 2013, Chính phủ Lào đã nỗ lực triển khai dự án thủy điện Don Sahong với động thái khởi công xây dựng khi chưa tham vấn các chính phủ láng giềng và chưa có nghiên cứu đầy đủ về tác động xuyên biên giới của dự án. Trong khi đó, các biện pháp giảm thiểu tác động được các nhà phát triển đập đề xuất không chứng minh được hiệu quả. Chính phủ Campuchia và Việt Nam đã bày tỏ mối quan ngại sâu sắc về các tác động tiềm tàng của đập Don Sahong và kêu gọi trì hoãn mọi hoạt động xây dựng trên sông Mê Kông trong vòng 10 năm. Theo kế hoạch, bốn quốc gia sẽ hội kiến trong Tháng 1/2015 để quyết định số phận của đập Don Sahong khi quy trình 6 tháng tham vấn kết thúc.

Đây là thời khắc quyết định để tiếng nói của chúng ta được lắng nghe: Hãy kêu gọi các nhà lãnh đạo vùng Mê Kông dừng đánh bạc với cuộc sống của người dân và tương lai của những nguồn tài nguyên thiết yếu mà sông Mê Kông đem lại. Hãy kêu gọi Chính phủ các nước Lào, Campuchia, Thái Lan và Việt Nam hủy bỏ đập thủy điện Don Sahong và tìm kiếm các giải pháp năng lượng thay thế an toàn cho tương lai nguồn cá của dòng sông và con người trên lưu vực.